ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق

 حفظ و پایداری دیوارها، ستون ها، سطوح و سقف‌ها و سایر قسمت‌های یک ساختمان در شرایط آتش‌سوزی یکی ازمهم ترین موارد ایمنی سازه‌های مورد اطمینان و محفوظ می‌باشد که تهدیدی برای ساکنین و یا ساختمان های اطراف نبوده و محل امن، آسایش و مورد اعتماد است. ضمن اینکه این مسئله بسیار حائز اهمیت است که یک وحدت و یکپارچگی برای ارزیابی ایمن‌سازی سازه‌های یکسان و موارد مشابه ایجاد گردیده و معیاری برای یکسان‌سازی میزان ایمنی سازه‌ها وجود داشته باشد. بدین منظور، خواص مقاومت مواد و کاربردشان در سازه‌های مختلف در مقابل حریق، بر اساس طیفی از استانداردها، در موارد و کاربردهای گسترده و تحت شرایط متفاوت، ارزیابی می‌شود. تمام آنچه باید در مورد پوشش های مقاوم در برابر حریق بدانید در این مقاله ارائه شده است.

1- پوشش های مقاوم در برابر حریق

برای تدوین این استانداردها، آتش با شدت و حدود کنترل شده‌ای را در دوره‌های زمانی معینی در معرض مواد ضد حریق قرار می دهند. کارائی مواد و اجزاء آنها، بر اساس مدت زمان مقاومت در برابر آتش و رفتارشان قبل از اولین نقطه بحرانی، مورد مشاهده و ارزیابی قرارمی گیرد. نتایج گزارش شده در هر نوع از آتش، مورد قضاوت قرار گرفته و اعلام می‌شوند. روش ها به عنوان آزمایش استاندارد حریق نامیده می‌شوند و کارائی‌ها بر اساس مدت زمانهائی (2، 4، … ساعت) که در معرض آتش قرار گرفته و ایستادگی نمایند، ارزیابی می‌شوند. ايمني ساختمان ها در برابر آتش، دو هدف ايمني جاني و ايمني مالي را در بردارد.

به طور ساده در مورد اهداف ايمني می‌توان گفت ايمني جاني با محافظت افراد در برابر دود و ایمنی مالي به وسیله كنترل گرمای ناشی از آتش‌سوزی به دست می‌آید. در مجموع، طراحان براي اهداف ايمني در برابر آتش می‌توانند از 5 روش اصلی استفاده نمايند. این 5 روش از ارکان اصلی ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق می باشد.

2- 5 روش طراحی پوشش های مقاوم در برابر حریق

الف) پيشگيري

ب) شبکه‌های هشدار حريق

پ) طراحی مناسب مسيرهاي خروج

ت) فضابندي مناسب ساختمان و جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی

ث) پیش‌بینی وسایل مناسب دستی و خودکار فرونشانی آتش‌سوزی و شناسائی خطرات

شامل ارزیابی سازه و ساختمان، طبقه‌بندی فعالیتهای کاری و غیره

 

3- اهمیت و ضرورت پژوهش در مورد پوشش های مقاوم در برابر حریق

یکی از ارکان اصلی ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق اهمیت و ضرورت پژوهش می باشد که در مقررات ایمنی ساختمان ها در برابر آتش همیشه یک گرو ه‌بندی از نظر کاربری ساختمان نیز وجود دارد و سطح الزامات مربوط درهر گروه از ساختمان ها بسته به اهمیت آنها متفاوت است. پس از مشخص شدن سطح انتظارات ایمنی در برابر آتش برای یک ساختمان، طراح باید از مصالحی استفاده کند که در برابر آتش از خواص و رفتار مناسبی برخوردار باشند. در آتش‌سوزی ها مهمترین هدف مقاومت در برابر آتش و محافظت سازه و استراکچر ساختمان می‌باشد؛ بنابراین، ارائه طبقه‌بندی (یاطبقه‌بندی‌هائی) از رفتار و مشخصات مواد و مصالح در برابر آتش برای طراحان و مهندسان ساختمان ضروري است.

تقسیم‌بندی نوع حریق بر اساس منبع سوخت حریق می‌باشد. تفاوت اصلی در درجه حرارت ایجاد شده در محیط نبوده بلکه در مدت زمان رسیدن درجه حرارت محیط به درجه حرارت بحرانی می‌باشد. در اين پژوهش روشهای آزمون و طبقه‌بندی مصالح و عناصر ساختماني از نظر رفتار در برابر آتش که موردنیاز طراحان و مهندسان می‌باشدو همچنین ارزیابی پوششهای مقاوم در برابر حریق توضيح داده می‌شود.

 

4- روش تحقیق در مورد پوشش های مقاوم در برابر حریق

پس از انجام مطالعات اولیه به نظر می‌رسد چنین فضائی در ایمنی و آتش نشانی بسیار مهم ارزیابی می‌شود و تحقیق و گردآوری اطلاعات بر اساس تعاریف چهارچوب کلی طرح شکل می‌گیرد. از آنجا که اصول و مبانی طراحی از طرز تفکر پایداری نشات می‌گیرد، در نتیجه سعی شده در ابتدا با بیان تعاریف کلان به زیرشاخه‌های جزئی تر دست یابیم. روش تحقیق از طریق بررسی کتب و مجلات فارسی و لاتین، بانک‌های اطلاعاتی (سایتهای اینترنتی) کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد.

 

5- پیشینه تحقیق و نمونه پژوهش در مورد پوشش های مقاوم در برابر حریق

به عنوان نمونه موردی در جهان، می‌توان استانداردهای متعدد در این زمینه و آزمایشگاه‌های مختلف در خصوص مصالح ساختمانی و مقاوم نمودن آن‌ها در مقابل حرارت و آتش‌سوزی را نام برد. براي ارزیابی پوششهای مقاوم در برابر حریق از آزمون هاي آتش استفاده می‌شود. ضمن اينكه در مقررات ساختماني و ساير مدارك مصوب نيز براي طبقه‌بندی، محدودسازي كاربرد يا ارزيابي عملكرد مصالح و فرآورده هاي ساختماني به آزمون هاي استاندارد آتش ارجاع داده می‌شود. بسیاری از كشورها در اين زمينه استانداردهاي مخصوص خود را دارند. در عين حال، رویکرد اكثر كشورها به سمت پذيرش استانداردهاي واحد اروپايي (EN) یا بین المللی (ISO) و تدوين استانداردهاي ملي مطابق با آن‌ها می‌باشد.

 

6- گسترش آتش‌سوزی در ساختمان

براي درك بهتر ارتباط بين آزمون هاي آتش و پديده واقعي آتش‌سوزی، لازم است تا رفتار آتش در يك فضاي بسته و نحوۀ گسترش آتش‌سوزی در ساختمان شناخته شود. پس از شروع آتش‌سوزی در يك فضاي بسته، به شرطي كه مواد سوختني و اكسيژن به مقدار كافي موجود باشد، مراحل زير طي می‌شود:

1-6- مرحله رشد

– ابتدا يك ماده بر اثر حادثه‌ای افروخته شده و شعله‌های كوچكی از آتش ايجاد می‌نماید.

– اين شعله‌های موضعي به تدريج رشد کرده، با بازتابش حرارت موجب سوختن بيشتر ماده مشتعل شوند.

– با بزرگتر شدن شعله‌ها دمای ساير مواد قابل اشتعال در نزدیکی شعله‌ها افزايش يافته و به دماي شعله وری می‌رسد.

– به علاوه شعله‌ها می‌ توانند بر روی نازک کاری های قابل اشتعال پيشروی نمايند.

– به اين ترتيب مواد بيشتري دچار آتش‌سوزی شده و باعث رشد آن می‌شوند.

– در اين مرحله گازهاي قابل اشتعال تا حدود زيادي فضاي داخل اتاق را اشغال می‌نمایند.

2-6- اشتعال حالت پايدار

– با رسيدن شعله‌های آتش به سقف، گسترش قارچی شکل آتش در زير سقف آغاز می‌شود.

– در اين زمان، حرارت از طريق سقف به تمام فضاي بسته تابش نموده، باعث افزايش بيشتر دماي آن‌ها می‌شود.

– متعاقباً گاز های قابل اشتعال همانند مونواکسید کربن به دمای شعله وری می رسند.

– این گاز های قابل اشتعال كل فضاي بسته در زمان بسيار كوتاهي دچار آتش‌سوزی می‌گردد.

– اين لحظه بحراني، نقطه گُرگرفتگي یا فلش اور ناميده می‌شود.

– پس از، آتش‌سوزی به شدت نسبتاً ثابتي خواهد رسيد.

– این کاهش بستگي به عواملی از قبيل ابعاد و شكل هندسي اتاق، دسترسی به مواد سوختني و ميزان تهويه دارد.

– اين مرحله به نام مرحله سوختن حالت پايدار يا اشتعال حالت پايدار ناميده می‌شود.

3-6- فروکشی

پس از اينكه بيشتر مواد سوختني مشتعل شده و مقدار آن‌ها رو به تقليل رفت، ابعاد حريق شروع به كاهش نموده، در نهايت فروكش خواهد كرد. در شكل شماره1، مراحل مذكور نمايش داده شده است. منحني شكل (1) اصطلاحاً منحني رشد حريق ناميده می‌شود.

 

6- واكنش مواد در برابر آتش

به وسيله اين آزمون ها ميزان مشاركت كمي فراورده در گسترش آتش ارزيابي می‌شود. از آزمون هاي مهم واكنش در برابر آتش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قابليت افروزش
• قابليت سوختن
• پيشروی شعله بر روي فرآورده (نازک كاری)
• مقدار و شدت رهايش گرما
• مقدار دود و گازهای سمی‌

 

7- اقسام حریق

در ادامه به معرفی و بررسی انواع آتش می پردازیم.

1-7- آتش سلولزی

تقسیم‌بندی نوع حریق بر اساس منبع سوخت حریق می‌باشد. تفاوت اصلی در درجه حرارت ایجاد شده در محیط نبوده بلکه در مدت زمان رسیدن درجه حرارت محیط به درجه حرارت می‌باشد. حریق سلولزی در ساختمانهائی همانند دفتر کار، بیمارستان ها، هتل ها، مراکز خرید، مدارس و … بوجود می‌آید؛ درحالیکه حریق های هیدروکربنی به واسطه مواد شیمیائی و سوخت‌هائی مانند گاز یاسوخت های مایع در انبارهای مواد شیمیائی، مراکز صنعتی و تأسیسات صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ایجاد می شوند، همچنین زیرشاخه سومی از حریق هیدروکربنی وجود دارند که حریق در یک تونل می باشند. حریق سلولزی از سوختن انواع مواد سلولزی و سوخت‌های جامد آلی که پایه سلولزی دارند به وجودمی‌آیند.

این نوع حریق در مقایسه با حریق هیدروکربنی آرام تر به نقطه توسعه می‌رسد، اما زمان فروکش نمودن این نوع حریق نسبت به حریق هیدروکربنی نیاز به زمان بیشتری دارد. معمولاً در آتش‌سوزی سلولزی تغییرات دما به 3 بخش رشد، توسعه حریق و دوره فروکش تقسیم می‌شود. در زمان شروع آتش‌سوزی حرارت از مرکز آتش شروع و باعث اشتعال مواد دیگر می‌شود پس از یک ساعت دمای حریق به 920 درجه سانتی گراد می‌رسد که شیب ملایمی به سمت بالا دارد تا به 1000 درجه سانتی گراد برسد.

در صورت عدم وجود مواد بیشتر و افزایش گستره حریق، دما از این پس سقوط کرده و دوباره به 920 درجه سانتی گراد افت می‌نماید. شایان ذکر است که امکان دارد. ویژگی اصلی این حریق رسیدن دما در مدت 10 دقیقه به 700 درجه سانتی گراد می‌باشد که با افزایش زمان به آهستگی در طی 120 دقیقه قابلیت افزایش تا 1200 درجه سانتی گراد را دارد.

2-7- آتش هیدروکربنی

این حریق ناشی از سوخت های هیدروکربنی و ترکیبات شیمیائی می‌باشدکه عمدتاً در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی رخ می‌دهد. ویژگی اصلی آن رسیدن دما در مدت کمتر از 8 دقیقه به 900 درجه سانتی گراد است که در طی 20 دقیقه به بالاتر از 1100 درجه سانتی گراد رسیده و سپس ثابت مانده اند. در این دما مقاومت فولاد به شدت کاهش پیدا کرده و موجب تخریب سازه می‌شود. همچنین در مورد مخازن نگهداری ترکیبات هیدروکربنی در اثر جذب گرما در هنگام حریق فشار داخلی مخزن به سرعت افزایش می‌یابد که اگر این فشار بیش از مقاومت مکانیکی مخزن شود می‌تواند باعث انفجار گردد. نمودار 3 منحنی استاندارد آتش سلولزی و هیدروکربنی رفتار سازه فلزی حفاظت نشده در برابر حریق را نشان می دهد.

هنگامی که یک سازه فولادی در مقابل آتش قرار می‌گیرد به تدریج قابلیت تحمل بار خود را از دست می‌دهد به نحوی که در دمای 427 درجه سانتی گراد مقاومت تحمل بار فولاد 50 درصد و در 550 درجه سانتیگراد 60 درصد کاهش می‌یابد. مطابق استاندارد های اروپائی بایستی در طراحی مخازن و تأسیسات پالایشگاه ها دمای بحرانی 427 درجه سانتی گراد و برای قسمت‌هائی نظیر پایه‌های نگهداری لوله‌ها دمای بحرانی 550 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شود زیرا افزایش دمای یک مخزن بسیار خطرنا ک تر از افزایش دمای پایه لوله‌ها است لذا مخزن باید در دمای پائین ترحفظ شود.

 

7- رفتار سازه بتنی حفاظت نشده در برابر حریق

بتن به عنوان یک مصالح ساختمانی پرمصرف، مقاوم و پایدار در شرایط جوی مختلف استفاده می‌گردد ولی کاهش مقاومت مکانیکی بتن در اثر افزایش دما از معضلات رفتار بتن هنگام آتش‌سوزی می‌باشد. مقاومت مکانیکی بتن در مقابل افزایش دما پس از دمای 200 درجه سانتی گراد به شدت کاهش می‌یابد

 و با افزایش دما تا 500 درجه سانتی گراد این مقاومت به 50 درصد مقدار اولیه کاهش می‌یابد همچنین بر اثر تبخیر آب تبلور موجود و در اثر ایجاد ترک و خردشدگی، دما به داخل بتن منتقل شده و باعث افزایش دما در فولاد های داخلی می‌گردد و بتن متلاشی خواهد شد و بدین ترتیب سازه بتنی تخریب می‌گردد.

 

8- رفتار سازه فلزی حفاظت نشده در برابر حریق

هنگامی که یک سازه فولادی در مقابل آتش قرار می‌گیرد به تدریج قابلیت تحمل بار خود را از دست می‌دهد به نحوی که در دمای 427 درجه سانتی گراد مقاومت تحمل بار فولاد 50 درصد و در 550 درجه سانتی گراد 60 درصد کاهش می‌یابد. مطابق استانداردهای اروپائی بایستی در طراحی مخازن و تأسیسات پالایشگا ه ها دمای بحرانی 427 درجه سانتی گراد و برای قسمت‌هائی نظیر پایه‌های نگهداری لوله‌ها دمای بحرانی 550 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شود زیرا افزایش دمای یک مخزن بسیار خطرناک تر از افزایش دمای پایه لوله‌ها است لذا مخزن باید در دمای پائین ترحفظ شود.

 

9- مقاومت در برابر آتش

یکی از ارکان ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق توانايي يك فرآورده يا عنصر ساختماني براي ادامه عملكرد خود و جلوگيري از گسترش آتش‌سوزی از فضاي محل وقوع به فضاهاي مجاور، با آزمون هاي مقاومت در برابر آتش ارزيابي می‌شود. بنابراين، آزمون مقاومت در برابر آتش به مرحله گسترش يافته حريق مربوط است واژ ه مقاومت در برابر آتش لزوماً ارتباط مستقيم با قابليت اشتعال مواد ندارد، به عنوان مثال مقاومت یک سازه چوبي می‌تواند بالاتر از مقاومت سازه فولادي باشد.

براي انجام آزمون مقاومت در برابر آتش اصولا از سه نوع کوره مختلف استفاده می‌شود:

– 1 کوره افقی با ابعاد دهانه (4) m (3) m برا ي اجزا ی افقی (کف، سقف، تير و … )

– 2 کوره عمود ي با ابعاد تقريباً 3m3 m برا ي اجزا ي قائمی) ديوار، تیغه، درها و … )

– 3 کوره ستونی به ارتفا ع تقريباً 3m برا ي آزمایش ستون استاندارد 82990

 

10- دسته‌بندی تصرف ها بر اساس بار محتويات قابل احتراق

یکی دیگر از عوامل ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق دسته بندی تصرف ها می باشد که براي بكار بستن برخي مقررات اين دستورالعمل، كه به منظور حفاظت بناهاي داراي بار حريق مشابه تنظيم شده است، تمام تصرف ها بر اساس ميانگين وزن محتويات قابل احتراق در مترمربع زیربنای ساختمان، در چهار گروه به شرح ذيل دست دسته‌بندی می‌شوند که این چهار گروه از عوامل مهم در ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق محسوب می شود.

1-10- چهار عامل مهم در ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق

1- گروه تصرف های کم خطر

بناهايي كه به دلیل نوع تصرف، بار محتويات قابل احتراق در آن‌ها تا 50 کیلوگرم در مترمربع زيربنا باشد، تصرف کم خطر شناخته می‌شوند. شامل بناهايي با تصرف مسكوني، آموزشي /فرهنگي، درماني /مراقبتي، تجمعي، اداري/ حرفه‌ای و آن دسته بناهاي با تصرف صنعتي و انباري كه بار محتويات قابل احتراق در آن‌ها از 50 کیلوگرم در مترمربع كمتر است.

2- گروه تصرف های ميان خطر

بناهايي كه به دلیل نوع تصرف، بار محتويات قابل احتراق در آن‌ها تا 50 تا 100 کیلوگرم در مترمربع زيربنا باشد، تصرف ميان خطر شناخته می‌شوند. شامل بناهاي با تصرف تجاري و آن دسته بناهاي با تصرف صنعتي و انباري كه داراي چنين باري هستند.

3- گروه تصرف های پرخطر

بناهايي كه به دلیل نوع تصرف، بار محتويات قابل احتراق در آن‌ها تا 100 تا 150 کیلوگرم در مترمربع زيربنا باشد، تصرف پرخطر شناخته می‌شوند. شامل آن دسته بناهاي با تصرف صنعتي و انباري كه داراي چنين باري هستند.

4- گروه تصرف های بسيار پرخطر

بناهايي كه به دلیل نوع تصرف، داراي مواد و مصالح بسيار آتش زا، سمي، سوزا، خورنده و انفجاري باشند و بناهايي كه به دلیل نوع تصرف، بار محتويات قابل احتراق در آن‌ها 150 کیلوگرم در مترمربع زيربنا و بيشتر باشد، تصرف بسيار پرخطر شناخته می‌شوند. شامل تمام بناهاي با تصرف مخاطره آمیز و آن دسته بناهاي با تصرف صنعتي و انباري كه داراي چنين باري هستند.

 

11- سیستم‌های فعال در ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق

این سیستم‌ها که از عوامل مهم ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق محسوب مس شوند که به هنگام آتش‌سوزی، حرارت، دود و یا نور ناشی از حریق فعال می‌شوند؛ مانند سیستم‌های اعلام حریق یا سیستم‌های خودکار اطفای حریق این سیستم‌ها بدون شک بسیار موثر می‌باشند اما به تنهائی برای مقابله با حریق کافی نیستند.

 

12- سیستم‌های غیر فعال در ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق

در این سیستم‌ها با اعمال پوشش ضد حریق بر روی سازه، از متلاشی شدن آن در اثر افزایش دما ممانعت بعمل می‌آید تا مدت زمان کافی برای رهائی از حریق و همچنین ارائه خدمات آتش نشانی فراهم شود. سیستم غیر فعال برای محافظت از سازه‌های فلزی و بتونی طراحی و اعمال می‌شود با اعمال این سیستم دمای سازه در مدت زمان معین به دمائی که باعث خم شدن و ریزش فولاد یا باعث متلاشی شدن ساختار بتن می‌شود، نخواهد رسید. این پوشش‌ها تا زمانی که در برابر حرارت، حریق و شعله مستقیم آتش نباشند غیر فعال هستند. به هنگام وقوع حریق، سیستم‌های فعال و غیر فعال مکمل یکدیگر می‌باشند. به صورت کلی سه عامل زیر باید در مورد هر نوع ضد حریق موردبررسی قرار گیرد:

الف – احتراق پذیری

ب – مقدار گسترش حریق در سطح

ج – مشارکت در انتشار حریق

 

13- انواع پوشش های مقاوم در برابر حریق

 در مجموع می‌توان از سه نوع اصلی مواد مقاوم حریق نام برد.

• مواد عایق
• مواد جاذب انرژی
• پوشش‌های منبسط شونده پف کننده

پوشش های مقاوم در برابر حریق در تأسیسات، صنایع و ساختمانها به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

• پوشش‌های بر پایه رزین‌های آلی متورم شونده Intumescent coating
• پوشش‌های بر پایه مواد نسوز معدنی – cementitius coating vermiculite

2-13- مواد عایق و جاذب انرژی

بسیاری از مواد رایج در حقیقت به نوعی با مکانیسم ترکیبی از انواع 1 و 2 عمل می‌نمایند و حاوی مقادیری از هر دو گروه مواد عایق و جاذب انرژی می‌باشند. پوشش‌های منبسط شونده تا حدودی مقادیر اندک از انرژی را جذب می‌نماید. بیشترین مصرف مواد عایق که دارای خواص حرارتی عالی است مربوط به الیاف معدنی همانند پشم سنگ و سنگدانه‌های منبسط شونده مانند ورمیکولیت Vermiculite و پرلیت است که در ارزیابی پوشش های مقاوم در برابر حریق حائز اهمیت است. از مواد رایج با مکانیسم جذب انرژی نیز می‌توان گچ و سیمان پرتلند را نام برد که در حین گرمایش، بخار آب آزاد می‌نمایند.

1-13- پوشش‌های منبسط شونده پف کننده

نوع سوم پوشش‌ها، پوشش ضدحريق متورم شونده يا حجيم شونده می‌باشد كه به محض رسيدن اولين شعله به سطح آن شروع به تورم می‌نماید و يك فوم جامد مشكي رنگ با ضخامت تقريبي 5/ 2 سانتی‌متر ایجاد می‌شود كه فوم پف كرده حاوي میلیون‌ها سلول كوچك، بسته و مقاوم در برابر حريق است. فوم بعنوان عايق، تماس شعله با زير لایه را به تعويق می‌اندازد و بعنوان يك مانع تأخيرانداز از گرم شدن سريع و احتراق سطح زيرين جلوگيري بعمل می‌آورد.

اين فوم عايق تا حدود دو ساعت از رسيدن حرارت به سطح زيرين جلوگيري می‌نماید و گسترش شعله را به تأخير می‌اندازد. در واقع مصالح و موادي كه در محيط قرار دارند؛ می‌توانند با اولين شعله، توسعه حريق را بدنبال داشته باشند، استفاده و اعمال پوشش ضد حريق بر روی آن می‌تواند زمان سوختن چندثانیه‌ای را به ساعت تبديل كند كه اين خود در شرايط بحران آتش‌سوزی، يك فرصت حياتي غيرقابل تصور بشمار می‌رود.

 

14- انتخاب مصالح

روش اصلی برای طبقه‌بندی واکنش در برابر آتش، روش استاندارد ایران 8299 می‌باشد. اصول روش طبقه‌بندی در گزارش پروژه تعیین الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح در تصرف ها و فضاهای درمانی و عمومی (برای سازمان مجری) ارائه شده است.

آزمونهای اصلی مورد نیاز برای این روش طبقه‌بندی عبارتند از:

• قابلیت افروزش
• قابلیت نسوختن
• عامل مشتعل منفرد SBI
• گالری متری بمبی

مهمترین آزمون موردنیاز برای این طبقه‌بندی (بخصوص برای طبقات میانی)، آزمون SBI است.

 

15- روش های مقاوم سازی

میزان مقاومت هر عضو سازه‌های مقاوم سازی شده یا میزان ضخامت ماده موردنیاز برای مقاوم سازی یک عضو در برابر آتش می‌بایست بر اساس یکی از استانداردهاي بین المللی AS TM E، 263 UL ,476 BS119 یا EN صورت پذیرد. در این خصوص می‌بایست نحوۀ آزمون، نمونه مورد استفاده، کوره و سایر موارد کاملاً مطابق استانداردهاي ذکر شده باشد و اداره استاندارد ایران یا یک سازمان استاندارد بین المللی بر انجام آزمون نظارت داشته باشد یا آزمایشگاه مزبور را به تایید برساند. نحوۀ مقاوم سازی بر اساس روش های جایگزین این بخش امکان پذیر است که یکی از مهمتریم عوامل ارزیابی پوششهای مقاوم در برابر حریق محسوب می شود.

– الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح نازک کاری: مشخصات مصالح نازک کاری در برابر آتش یکی از عوامل مهم ارزیابی پوششهای مقاوم در برابر حریق است که، از نظر ایمنی ساختمان در برابر آتش بسیار مهم است. در صورتی که پیشروی سطحی شعله بر روی نازک کاری بالا باشد، می‌تواند باعث گسترش حریق به فضاهای مجاور شود. این موضوع نه تنها کنترل و اطفای حریق را دشوار میسازد، بلکه باعث گسترش بیشتر حریق می‌شود.

1-15- پوشش های محافظت‌کننده در برابر آتش برای سازه فولادی

براي تأمين مقاومت لازم در برابر آتش دو مورد زير در طراحي ساختمان باید مورد توجه قرار گیرد:

1 – بايد از مصالح نازك‌ كاري مناسب با خطر كم يا قابل قبول از نظر گسترش آتش‌سوزی استفاده شود.

اين موضوع به ارتفاع ساختمان، كاربري آن و نوع فضاها بستگي دارد.

به عنوان مثال، مصالح نازك‌كاري راه هاي خروج و پله‌ها بايد حتماً از نوع ايمن باشد،

2 – مقاومت اجزاي سازه‌ای و جداكننده‌ ها در برابر آتش از عوامل مهم  می باشد.

بايد بر اساس مقررات و متناسب با ارتفاع و كاربري ساختمان و فضاها تأمين شود.

معمولاً براي اجزاي سازه‌ای ساختمان به مقاومت 1 يا 2 ساعت در برابر آتش نياز است.

البته می‌تواند بسته به مورد كمتر يا بيشتر نيز باشد.

محافظت اعضاي سازه‌ای فولادي به وسيله پوشش‌ها می‌تواند به دو صورت تماسي و يا غشايي صورت گيرد.

به عنوان مثال برای ستون فولادی، ماده مقاوم حريق در اين روش مستقيماً روی ستون اجرا شده و از شکل پروفیل تبعیت می‌کند (توجه به ایجاد چسبندگی مؤثر ضروری است.)

 

16- جمع‌بندی و نتیجه گیری مبحث پوشش های مقاوم در برابر حریق

یکی از مهم‌ترین اهداف و نيازهاي طراحي ساختمان‌ها، ایمنی در برابر آتش است. براي تأمين ايمني و مقاومت لازم در برابر آتش بايد در دو بخش مصالح نازك‌كاري و اجزاي ساختماني، از مصالح و سيستم‌هاي مناسب استفاده شود براي ارزیابی پوششهای مقاوم در برابر حریق از آزمون‌هاي آتش استفاده می‌شود.

ضمن اينكه در مقررات ساختماني و ساير مدارك مصوب نيز براي طبقه بندي، محدودسازي كاربرد يا ارزیابی پوششهای مقاوم در برابر حریق به آزمون‌هاي استاندارد آتش ارجاع داده می‌شود. ارزيابي عملكرد محصولات ساختماني در برابر آتش در دو حوزه اصلي واكنش مواد در برابر آتش و مقاومت در برابر آتش صورت می‌گيرد كه به كمك آزمون‌هاي دسته اول، ميزان مشاركت يك فرآورده در گسترش آتش و در آزمون‌هاي دسته دوم توانايي يك فرآورده يا عنصر ساختماني براي ادامه عملكرد خود و جلوگيري از ريزش سازه و يا گسترش آتش‌سوزي از فضاي محل وقوع به فضاهاي مجاور، با آزمون‌هاي مقاومت در برابر آتش ارزيابي می‌شود.