ایمنی در برابر آتشفشان

ایمنی در برابر آتشفشان

به طور کلی تعداد تلفات آتشفشان‌ ها خیلی کمتر از حوادث طبیعی دیگر مانند آتش سوزی، زلزله، سونامی، سیل و امراض خطرناک واگیردار است. شرط این که آتشفشان‌ ها حادثه زا باشند، آن است که فعالیت انفجاری داشته و فوران آن در مناطق مسکونی باشد.

مهمترین عواملی که سبب مرگ و میر می‌شوند، عبارتند از: جریان های گدازه و جریان های گلی لاهار، پرتاب خاکستر و ابرهای سوزان لازم است برای ایمنی در برابر آتشفشان ابتدا در مورد پدیده‌ های همراه آتشفشان یادآوری مختصری شود.

شناخت زمین شناسی آتشفشان تحت مراقبت

در پیشگویی فوران‌ها، شناخت زمین شناسی دستگاه آتشفشان‌ امری اساسی است.

با بررسی تاریخچه فوران‌های مختلف و تعیین سن دقیق یک آتشفشان می‌توان راجع به تعداد تقریبی فوران‌ها، نوع فعالیت و چگونگی تغییرات و تحولات، نظم و قاعده فوران‌ها و خواب آتشفشان آگاهی به دست آورد.

بررسی ساختمان زمین شناسی آتشفشان

از قبل باید مناطق گسلی و نحوۀ جریان آب در اطراف آتشفشان‌ تعیین شود. همچنین محل‌هایی که ممکن است لغزش‌های زمین جریان‌هایی از گل به وجود آورد، مدنظر باشد.

در پیشگویی از خسارات رعایت موارد فوق امری الزامی‌است. بر اساس همین مطالعات زمین شناسی است که ایسلندی‌ها دقیقا وقوع فوران‌ها را پیشگویی کرده و به ندرت پیش‌بینی آن‌ها خلاف از آب در آمده است، زیرا آن‌ها مقدار و نحوۀ فوران‌های هر آتشفشان را مشخص کرده اند.

بررسی آبشناسی هیدرولوژی

امروزه در هر آتشفشان‌ علاوه بر مطالعات زمین شناسی، بررسی‌های آب شناسی نیز انجام می‌شود.

مقدار بارانی که در منطقه می‌بارد، مقدار آبی که نفوذ می‌کند و بخشی که در روی آتشفشان به جریان می‌افتد، به دو دلیل زیر از اهمیت زیادی برخوردارند:

دلیل اول:

• آب داغ و پر فشار در هنگام نفوذ در شکستگی ها و روزنه‌های آتشفشان به بخار تبدیل می شود.
• این بخار قدرت انفجاری زیادی پیدا می‌کند که خود فوق العاده خطرناک است.
• ممکن است پس از باز شدن مجرای آتشفشانی فورانی عظیم بروز نماید.

دلیل دوم:

• آب‌های سطحی چندین مترمکعب خاکستر دانه ریز را در خود خیس می کنند.
• وسیله جریانی از گل یعنی لاهار به وجود می‌آید که لاهارهای مشهور اندونزی از آن جمله اند.
• بر اثر همین جریان گل که در ۱۳ نوامبر ۱۹۸۵ در دامنه کوه آتشفشان نوادودل روئیز به جریان افتاد، شهر کلمبیایی آرمرو در زیر آن مدفون شد.
• با بررسی‌های دقیق زمین شناسی می‌توان کلیه این خطرات را محدود کرد.

ایستگاه‌ مراقبت در دامنه های آتشفشان

برای پیشبینی آتش فشان، استقرار یک ایستگاه مراقبت در دامنه‌های آتشفشان‌ دومین شرط لازم است.

در حال حاضر، حداقل دستگاه‌های مشاهداتی قابل قبول که باید برای مراقبت از یک آتشفشان مورد استفاده قرار گیرند. شامل تقریبا ۱۰ زلزله سنج و شبکه ای از انحراف سن چها مورد استفاده قرار گیرند، شامل تقریبا ۱۰ زلزله سنج و شبکه ای از انحراف سنج‌ها است که به نحو مناسب مستقر شده باشند.

با چنان وسایل و به کمک چند متخصص وظیفه شناس و دقیق، امروزه می‌توان اطمینان یافت که در مقابل بیداری هر آتشفشان غافلگیر نخواهیم شد.

پیش بینی حوادث محلی در هر بحران

آنچه که نسبت به آن احاطه کمتری داریم، پیش بینی حوادث محلی در هر بحران است، هنوز در تعین ساعت دقیق فوران، ماهیت آن، قدرت و میزان فوران یا انفجار در مراحل بحران بسیار نامطمئن عمل می‌کنیم و انجام این کار مستلزم پیشرفت‌های دیگری است. علاوه بر استقرار ابزار و مشاهداتی مدرن که به وسیله فرانسوی‌ها، آمریکایی‌ها، ژاپنی‌ها یا ایسلندی‌ها به کار گرفته شده است، وسایل محاسباتی و ارتباط جمعی دیگری هم به آن اضافه کرده اند.

نتایج ایستگاه‌ها به طور دائم در اختیار یک واحد مرکزی قرار می‌گیرد. محاسبات دائماً به دستگاه‌های کامپیوتری هر ایستگاه سپرده می‌شود و فردای آن روز به کمک ماهواره‌ها تمام اطلاعات در اختیار آزمایشگاه‌های دور دست قرار می‌گیرد تا کارهای نهایی روی آن انجام شود.

پدیده های همراه آتشفشان

پدیده‌های ویرانگر آتشفشان‌ ها قدرت تخریب زیادی دارند و عموماً خطرناکند، مانند هنگامی‌ که فوران ها در زیر پوششی از آب دریا یا یخچال ها صورت گرفته باشد. اگر فوران در اعماق دریا صورت بگیرد، انفجار و مخصوصاً فرونشستن آب دریا که پس از آن صورت می گیرد، باعث پیدایش امواج بسیار شدید سونامی می‌شود.

بهمن‌های سوزان

بهمن‌های سوزان فقط در نتیجه قوه ثقل بر روی توده ای از گدازه که قسمتی از آن جامد گردیده، به وجود می‌آیند. اگر گدازه ویسکوز که سطح آن جامد باشد و با فشار مواد مذاب زیرین از جا کنده شود و از دهانه لبریز و روی دامنه سرازیر گردد.

نیروی ثقل از یک طرف و خروج شدید گازهای متراکم و محبوس از طرف دیگر، سبب تحرک بیشتر قطعات ریزشی و سوزان در شیب‌های تند دامنه آتشفشان می‌شود. لازم است ایمنی در برابر آتشفشان مورد بررسی قرار گیرد.

باران‌های ناشی از فوران

– فوران آتشفشان همیشه بخار آب زیادی وارد اتمسفر می‌کند.

– این بخار آب با فوران خاکستر همراه است.

– خاکسترهای ریز آتشفشانی که در هوا معلق هستند، مانع رسیدن نور خورشید به سطح زمین می گردند.

– در نتیجه سبب کاهش دما می‌شوند.

کمان‌های نورانی

– از پدیده‌های ثانوی دیگر می‌توان کمان‌های نورانی را ذکر کرد.

– هنگام انفجار شدید کوه وزوو مشاهده و حتی عکسبرداری شد و بسیار جالب و استثنایی بود.

این کمان ها را باید امواج صوتی دانست که بخش های متحدالمرکزی از انبساط و انقباض هوا در آن‌ها پدید آمده است.

– این بخش ها باعث شکست نور می‌شوند.

مقاله زیر هم شاید برای شما جالب باشد:

آتشفشان کوه دماوند

کوه دماوند با ارتفاع ۵۶۱۰ متر، مرتفع ترین کوه ایران و بلندترین کوه آتشفشانی آسیا است که در شمال کشور ایران واقع شده است. کوه دماوند به دلیل ارتفاع زیادی که دارد، با نام” بام ایران” نیز شناخته می شود. این کوه در استان مازندران و در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار گرفته است و بلندترین کوه در رشته کوه البرز در جنوب دریای خزر می باشد.

نام کوه دماوند، از دو بخش” دم” و” آوند” تشکیل شده است؛ دم به معنای بخار و آوند به معنای دارا بودن می باشد. از آنجا که کوه دماوند به دلیل آتشفشان موجود در خود، همواره دارای دود و مه  و بخار است از دیرباز به این نام خوانده می شود. نام کوه دماوند در آثار اساطیر ایران و در اشعار بسیاری از شاعران پارسی زبان از جمله فردوسی و اخوان ثالث به چشم می خورد. در شاهنامه می خوانیم که ضحاک ( پادشاه ستمگر ایران) در بالای این کوه به بند کشیده شده است. در ۳۰ تیر ماه سال ۱۳۸۷، کوه دماوند به عنوان نخستین اثر طبیعی کشور در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

فشار هوا در قله دماوند، نصف فشار هوا در سطح دریا است و از همین رو دمای هوا در این منطقه بسیار پایین است و هوای سردی دارد. بارندگی در ارتفاعات دماوند معمولا به شکل برف است و در دهانه این آتشفشان که ۳۰۰ متر قطر آن می باشد، دریاچه ای پوشیده از یخ وجود دارد. قدمت کوه آتشفشانی دماوند به دوره ی کواترنر باز می گردد؛ این کوه یک آتشفشان نیمه فعال شناخته می شود چرا که اخیرا فعالیت جدیدی از خود بروز نداده است و تنها خروج بخار و گاز و چشمه های آب گرم و برخی تظاهرات سطحی در این کوه مشاهده می شود.

برخی افراد معتقدند امکان فعال شدن کوه دماوند وجود دارد و ادعا می کنند در برخی اوقات، حجم دود و بخار های خارج شده از قله افزایش پیدا کرده است. اما حقیقت این است که علت افزایش بخارها و دودها در دهانه ی آتشفشان، نفوذ آب به درون قله در فصل های سرد سال بوده است که در نتیجه برخورد آب با سنگ های داغ درون آتشفشان، خروج بخار آب از دهانه آتشفشان را مشاهده می کنیم. این اتفاق را نباید دلیلی بر فعالیت های آتشفشانی دانست.

ایمنی در برابر آتشفشان | ایمنی در برابر آتشفشان | ایمنی در برابر آتشفشان | ایمنی در برابر آتشفشان | ایمنی در برابر آتشفشان

ایمنی در برابر آتشفشان | ایمنی در برابر آتشفشان | ایمنی در برابر آتشفشان | ایمنی در برابر آتشفشان | ایمنی در برابر آتشفشان