مقابله با حریق در برج ها
مقابله با حریق در برج ها امروزه یکی از عوامل مهم در کاهش خسارات می باشد که در این مقاله به جزئیات آن پرداخته شده است.
افزایش جمعیت و شیوه امروزی زندگی در شهرهای بزرگ از جمله کلان شهرهایی همانند تهران، شهر را به توسعه عمودی و شهروندان را به زندگی در ساختمان های بلندمرتبه سوق داده است؛ از طرفی وقوع حوادث و سوانح اعم از طبیعی و انسان ساخت جزء اجتناب ناپذیر زندگی بشری هستند.
از این رو مقابله با حریق در برج ها امری مهم می باشد. دون تردید حفظ جان افراد در این نوع ساختمان ها از اهمیت و درعین حال دشــواری فراوانی برخوردار بوده که می تواند به علت دسترسی بسیار سخت به طبقات بالایی و دشواری انجام عملیات امداد و نجات باشــد. لــذا، به منظور رعایت ضوابط ایمنی و ســهولت انجام عملیات امداد و نجات در این قبیل ســاختمان ها، توجه ویژه ای لازم اســت.
همچنین، برای طراحی و اجرای ساختمان های بلندمرتبه، ضوابط و قوانینی مانند مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در این زمینه مطالبی را ارائه کرده اند که پیمانکاران امر ساخت وساز باید آن را ملاک عمل خود در امر طراحی و اجرا قرار دهند و دستگاه های نظارتی در امر ساخت وساز، از قبیل شــهرداری ها و سازمان نظام مهندسی ساختمان، جدی تر و با اهتمام بیش تر فعالیت کنترل و نظارت بر نقشه های طراحی و نظارت در امر اجرای این نوع ساختمان ها را انجام دهند.
با این وجود، علاوه بر مسائل طراحی و اجرای ساختمان های بلندمرتبه که به نوبه ی خود دشــوار بوده و نیاز به دقت بالا دارد، امداد و نجات در شرایط اضطراری این قبیل ســاختمان ها نیز مسائل مربوط به آن ها را بیش ازپیش دشوار می کند. در این جستار تلاش شــده است که در ابتدا راهبردهای امدادرسانی در ساختمان های بلندمرتبه (که شــامل تخلیه کامل ساختمان، تخلیه بخــش به بخش، حفاظت افراد در محل و تخلیه افراد با تأخیر اســت) معرفی شــوند.
باید توجه داشت که این راهبردها علاوه بر زمان حریق قابل استفاده در سایر شرایط اضطراری ازجمله وقوع حملات تروریستی، زلزله و… هستند.
مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها
اهمیت مقابله با حریق در برج ها
بدون تردید حفظ جان افراد در این نوع ساختمان ها از اهمیت و درعین حال دشواری فراوانی برخوردار بوده که می تواند به علت دسترسی بسیار سخت به طبقات بالایی و دشواری انجام عملیات امداد و نجات باشد. لذا، به منظور رعایت ضوابط ایمنی و سهولت انجام عملیات امداد و نجات در این قبیل ساختمان ها، توجه ویژه ای لازم است.
همچنین، برای طراحی و اجرای ساختمان های بلندمرتبه، ضوابط و قوانینی مانند مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در این زمینه مطالبی را ارائه کرده اند که پیمانکاران امر ساخت و ساز باید آن را ملاک عمل خود در امر طراحی و اجرا قرار دهند و دستگاه های نظارتی در امر ساخت وساز، از قبیل شهرداری ها و سازمان نظام مهندسی ساختمان،جدی تر و با اهتمام بیش تر فعالیت کنترل و نظارت بر نقشه های طراحی و نظارت در امر اجرای این نوع ساختمان ها را انجام دهند تا مقابله با حریق در برج ها با شیوه ی درست انجام پذیرد.
با این وجود، علاوه بر مسائل طراحی و اجرای ساختمان های بلندمرتبه که به نوبه ی خود دشوار بوده و نیاز به دقت بالا دارد، امداد و نجات در شرایط اضطراری این قبیل ساختمان هانیز مسائل مربوط به آنها را بیش از پیش دشوار می نماید.
در این جستار تلاش شده است که در ابتدا راهبرد های امدادرسانی در ساختمان های بلندمرتبه که شامل تخلیه کامل ساختمان، تخلیه بخش به بخش، حفاظت افراد در محل و تخلیه افراد با تأخیر است معرفی شوند. باید توجه داشت که این راهبردها علاوه برزمان حریق قابل استفاده در سایر شرایط اضطراری ازجمله وقوع حملات تروریستی، زلزله و… هستند.
راهبردهای امدادرسانی جهت مقابله با حریق در برج ها
طراحی اجزای مختلف سیستم امدادرسانی اولین گام به سوی دستیابی به سطح قابل قبول ایمنی در ساختمان های بلندمرتبه است. مرور راهبردها در حقیقت نقشی کلیدی در طراحی سیستم ایمنی بازی می کنند. امدادرسانی مؤثر ترکیبی از سرعت مناسب و حجم مناسب عملیات است.
به طورکلی راهبردهای نجات افراد در ساختمان را می توان به چهار دسته کلی تقسیم کرد:
۱- تخلیه کامل
۲- تخلیه بخش به بخش ساختمان
۳- حفاظت افراد در محل
۴- تخلیه افراد با تأخیر
به کارگیری راهبردهای مختلف و یا ترکیبی از این راهبردها کاملاً به مشخصات ساختمان امکانات نجات موجود، نحوه تقسیم بندی ساختمان و…، تعداد و نوع افراد متقاضی نجات و خصوصیات ایشان بیمار بودن یا ناتوانی افراد و… و نهایتاً تعداد پرسنل قابل استفاده درعملیات امداد و نجات بستگی دارد و می تواند مقابله با حریق در برج ها را آسان تر نماید.
- مقابله با حریق با تخلیه کامل افراد
یکی دیگر از روش های مقابله با حریق در برج ها تخلیه کامب می باشد. این راهبرد شامل تخلیه تمامی افراد حاضر در ساختمان به محل امن است. جمعیت بسیار زیادی که عمدتاً در ساختمان های بلندمرتبه حضور دارند می توانند موجب تراکم زیاد جمعیت در محل های فرار شود.
تعداد افرادی که در ساختمان حضور دارند کاملاً به کاربری ساختمان بستگی دارد. این راهبرد تخلیه عموماً توسط واحدهای امداد رسان صورت می پذیرد و یا اینکه ممکن است ناشی از واکنش غریزی افراد حاضر در ساختمان باشد که نهایتاً منجر به فرار تمامی افراد از ساختمان می شود.
در تحقیقاتی که توسط Wood در سال ۱۹۷۲ صورت گرفته است، در حدود ۹۵۰ آتش سوزی بررسی شده که نتیجه آن نشان می دهد که در ساختمان های بلند این رفتار می تواند تحت الشعاع ناامیدی ناشی از مسافت طولانی که باید توسط افراد طی شود، قرار گیرد.
در این روش تخلیه معمولاً شمار قابل توجهی از افراد باید از مناطقی که در آن ها دود و یا آتش وجود دارد عبور نمایند که این موضوع به نحو چشمگیری موجب افزایش ریسک تخلیه اضطراری می شود. همچنین تجمع افراد در مسیرهای اضطراری فرار می تواند زمان تخلیه را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. علاوه بر این ترس ناشی از حادثه، در کنار ازدحام جمعیت به نوبه خود می تواند موجب بروز حوادث به مراتب بدتری شود.
- مقابله با حریق با تخلیه بخش به بخش
تخلیه بخش به بخش نیز یکی از راه های مقابله با حریق در برج ها می باشد. این امکان وجود دارد شرایطی در ساختمان حاکم شود که تخلیه کامل ساختمان در آن ها اجرایی نباشد. بسیاری از افراد به دلیل وحشتی که در آن ها به وجود آمده است ممکن است رفتار غیرعادی از خود نشان دهند و توجهی به این موضوع نداشته باشند که عجله بیش ازاندازه آن ها ممکن است زمان تخلیه کلی ساختمان را تا حد زیادی افزایش دهد.
تخلیه بخش به بخش چگونه انجام می شود؟
راهبرد تخلیه بخش به بخش بر این اصل استوار است که افرادحاضر در نقاط بحرانی تر ساختمان مانند طبقه ای که آتش سوزی درآن رخ داده و یا طبقات مجاور آن، باید زودتر تخلیه شوند. هدف اصلیاین راهبرد آن است که صف ناشی از تخلیه افراد کوتاه تر شده و تجمع افراد در راه پله ها و محل های تخلیه اضطراری کاهش یابد.
در اصل افرادی که در طبقات در معرض خطر حضور دارند باید تخلیه شوند اما سایرین که احتمال رخداد خطر برای ایشان کمتر است در جای خودباقی می مانند و تنها در شرایطی تخلیه می شوند که واقعاً ضروری است. از این رو مقابله با حریق در برج ها کم هزینه تر می شود.
میزان اثربخشی اتخاذ این نوع راهبرد به تأسیسات ایمنی در برابرآتش سوزی تعبیه شده در ساختمان، سطح آگاهی و آموزش افراد و همچنین به میزان امکانات ارتباطی موجود در ساختمان جهت ارتباط امدادگران و ساکنین ساختمان بستگی دارد.مثالی از این راهبرد تخلیه را می توان در آتش سوزی رخداده در سال ۲۰۰۳ در ساختمان پتروناس مشاهده کرد.
در این راهبرد، تنها حاضرین در سه طبقه از ساختمان تخلیه شدند که شامل طبق های که آتش سوزی در آن ر خداده و طبقات بالایی و پایینی آن بوده است. تمامی این افراداز محل حضور خود تخلیه و به طبقه پناه گیری که سه طبقه پایین تر تعبیه شده بود انتقال یافتند. راهبرد های مشابه در بسیاری از ساختمان های بلندمرتبه دنیا به کاربرده شده است که از آن جمله می توان به تخلیه بخشی از Prudential Tower در بوستون آمریکا اشاره کرد.
- مقابله با حریق با حفاظت افراد در محل
آتش سوزی هتل MGM در لاسوگاس آمریکا
کارشناسان
در این مورد چه می گویند؟
به بیان کارشناسان
در صورتیکه افرادحاضر در این شرایط در محل خود باقی می ماندند و با بستن درزها مانع ورود دود به اتاق های خود می شدند، شمار کشته شدگان این حادثه به نحو چشمگیری کاهش می یافت براساس تحقیقاتی که توسط Proulx در سال ۲۰۰۶ صورت گرفته است حفاظت در محل در شرایط زیر بهترین راهبرد برای نجات افراد درساختمان های بلندمرتبه مسکونی شامل خوابگاه ها، هتل ها، آپارتمان های مسکونی و… تلقی می شود.
- تخلیه افراد با تأخیر
- استفاده از مسیرهای خروج اضطراری و راه پله های فرار ایمن، برای بسیاری از افراد دشوار است.
- تخلیه افراد با تأخیر در شرایطی صورت می پذیرد که افراد در محل امن موقتی تجمع نمایند.
- این افراد در انتظار رسیدن امدادگران برای خارج شدن از ساختمان هستند.
- این راهبرد عمدتاً برای نجات افراد با معلولیت های موقتی یا دائمی استفاده میشود.
- این افراد توان فرار را نداشته و برای رسیدن به محل امن نیازمند کمک سایر افراد هستند.
- در برج هایی که افراد ناتوان بیشتری حضور دارند تخلیه افراد با تأخیر می تواند موثر باشد.
- در عملیات های بسیاری گزارش شده که این امر باعث افزایش زمان مقابله با حریق در برج ها می شود.
- در هنگ کنگ زمینه های قانونی تعبیه پناه گیری به منظور حفظ جان افراد زخمی و ناتوان فراهم شده است.
- مجمع قانون گذاری سوئد این نوع از تخلیه ساختمان را برای ساختمان های خاص اجباری کرده است.
- گریز از آتش در ساختمان ها
ابزارهای خروج از ساختمان های بلند مرتبه در مواقع اضطراری
- سیستم وسایل فرود کنترل شده (CDD)
- نصب و استفاده از آن ساده است.
- برای مصارف شخصی و خانگی مناسب است.
- احتیاج به صرف انرژی ندارد.
- پل های هوایی
- سیستم سکوی فرار (PRS)
- برای انواع ساختمان های بلندمرتبه قابل استفاده است.
- قابلیــت انتقال هم زمان تعداد زیادی از افراد (تا حدود ۱۵۰ نفر) را به خارج از ساختمان دارد.
- می تواند گروه های امداد و وسایل آن ها را به محل حادثه برساند؛ برای تمام سنین و افراد معلول قابل استفاده است.
- احتیاج به آموزش خاصی برای استفاده کنندگان ندارد.
- بــا قابلیت تا شــدن که در آن وجــود دارد، فضای زیادی را اشغال نمی کند.
طراحی و مسائل مرتبط با رفتار افراد بر اساس نوع کاربری ساختمان
- کاربری ساختمان، شمار زیادی از عوامل مرتبط با عملکرد تخلیه در شرایط اضطراری را تحت تأثیر قرار می دهد.
- به عنوان مثال،حجم افرادی که باید تخلیه شوند تا حدود زیادی به کاربری ساختمان بستگی دارد.
- همچنین مشخصات رفتاری افراد، توانایی های ایشان و میزان آموزش دیدگی شان نیز وابستگی زیادی به نوع کاربری ساختمان دارد.
- مطالعه مشخصات انواع مختلف برج و نحوه تخلیه آن ها بدون در نظر گرفتن کاربری ساختمان امکان پذیر نیست.
- ساختمان های اداری
- از دید طراحی، پلان ساختمان های اداری به نحوی طرح میشود که فضاها عمدتاً باز هستند.
- بنابراین محدود نگه داشتن آتش دریک محدوده معمولاً امکان پذیر نیست.
- البته نحوه قرارگیری افراد دراین قبیل ساختمان ها به گونه ای است که تخلیه اضطراری را آسان ترمی سازد.
- همچنین افراد به دلیل آموزش هایی که عمدتاً از قبل به
آن ها داده شده، برای تخلیه در مواقع اضطراری و ترک ساختمان آماده تر هستند. - علاوه بر این افراد در ساختمان های اداری هوشیارتر بوده و معمولاً تنها مسئولیت فرار خود را به عهده دارند.
- ساکنین و کارمندان این قبیل ساختمان ها، اغلب با فضای ساختمان و راه های خروج آشنایی دارند.
- همچنین در ساختمان های اداری، معمولاً سیستم های مقابله با حریق به نحو مناسبی تعبیه می شوند.
- سیستم های مقابله با حریق در این ساختمان ها شامل پیام های صوتی و هشدارهای آتش سوزی است.
- ساختمان های مسکونی
- این ساختمان ها ازنظر طراحی و نوع ساکنان آن کاملاً با ساختمان های اداری متفاوت هستند.
- در حقیقت ساکنین این نوع ساختمان ها ممکن است در خواب باشند.
- در اینصورت ممکن است لباس های مناسب جهت حضور در فضاهای عمومی را بر تن نداشته باشند.
- یا به هر دلیل در آن زمان آماده تخلیه محل نباشند.
- این موضوع تأخیر زیادی را برای آغاز عملیات فرار و تخلیه به ایشان تحمیل کند.
- در این نوع از ساختمان ها زمان پیش از تخلیه، زمان قابل توجهی است.
- افراد ساکن در ساختمان های مسکونی با راه های اضطراری خروج آشنایی دارند و می توانند سریع فرار کنند.
- در حالی که افراد ساکن در هتل ها به دلیل سکونت کوتاه مدت با محل خود نا آشنا هستند
- این افراد در شرایط وقوع حریق با دشواری های زیادی در یافتن راه فرار روبرو می شوند.
- مراکز درمانی
- خستگی افراد
- یافتن راه خروج اضطراری
- مشکل در استفاده از راه پله ها و آسانسورها
مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها
توجه: کارشناسان و مشاورین شرکت فنی و مهندسی آبادگستر تاسیسات ایرانیان ( مشاور، طراح، ناظر و مجری مورد تایید سازمان آتش نشانی ) با شماره تماس ☎️ ۹۱۰۹۲۰۷۶-۰۲۱ داخلی ۱۰۵ یا ۱۲۵ و یا شماره 📱 ۰۹۳۹۹۶۰۳۸۰۰ همواره آماده ارائه مشاوره رایگان 🥇 و پاسخگوئی به سوالات شما همراهان گرامی میباشند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره ما و آگاهی از محصولات آتش نشانی ، پروژه آتش نشانی ، دانلود آتش نشانی ، اخبار آتش نشانی و مقالات آتش نشانی مرتبط با حوزه ایمنی و آتش نشانی ، سایت شرکت آبادگستر تاسیسات ایرانیان را به دوستان خود معرفی فرمائید. همچنین جهت ارتباط با کارشناسان این شرکت از صفحه تماس با ما استفاده فرمائید.
شایان ذکر است شما میتوانید با ارائه نظرات سازنده خود در بخش نظرات و یا از طریق ارسال به آدرس پست الکترونیکی info@atapars.com ما را در جهت ارتقاء سطح علمی مطالب منتشر شده یاری فرمائید. استفاده از این مطلب با ذکر نام شرکت فنی و مهندسی آبادگستر تاسیسات ایرانیان و یا آدرس سایت www.atapars.com بلامانع میباشد.
مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها | مقابله با حریق در برج ها