راهنمای خرید درب ضد حریق

با توجه به افزایش ساخت و ساز و تراکم جمعیت، رعایت ضوابط ایمنی در ساختمان‌ها بمنظور حفاظت از جان و مال شهروندان در برابر حریق و حوادث ضروری بوده و علاوه بر رعایت ضوابط در فاز طراحی، تهیه و استفاده از مصالح و تجهیزات استاندارد و مورد تایید نقش اساسی را در تامین این اهداف ایفا می‌نماید. لذا با توجه به ابهامات و شناسایی این تجهیزات، سازمان آتش نشانی تهران خود را مکلف به راهنمایی هرچه بیشتر مالکین، سازندگان و متولیان این امر دانسته و به همین منظور نسبت به تدوین مقاله راهنمای خرید درب ضد حریق اقدام نموده است.

۱- آشنایی با درب ضد حریق

بطور کلی تمامی درها بعنوان جزئی از عناصر ساختمان بوده و وظایف عملکردی متفاوتی را بر عهده دارند.

اهم وظایف عملکردی آنها عبارتند از :

۱- مکان دسترسی و ارتباط فضاهای داخلی و خارجی به یکدیگر

۲- عبور نور و تبادل هوا

۳- مقاومت و پایداری

۴- ایمنی و امنیت

۵- عایق حرارتی و صوتی

درب ضد حریق بعنوان جزئی از راه خروج در ساختمان ها محسوب می شود. درب ضد حریق به لحاظ عملکردی با درب ضد سرقت و سایر درب ها متفاوت می باشد. درب های ضد حریق چارچوب و یراق آلات آن در برابر حرارت مقاوم بوده و با جداسازی فضاها از یکدیگر به صورت دودبند مانع از گسترش حریق و محصولات ناشی از آن می‌شوند.

این درها می بایست مقاومت کافی مطابق ساختار جانبی خود را داشته باشند. لذا این درها نقش بسیار مهمی را در بالابردن ایمنی مردم و کاهش خسارات حاصل از آتش سوزی ایفا نموده و باعث تسهیل در فرار افراد به هنگام حریق می‌شود.

بهره‌برداری از در مقاوم در برابر حریق در دوربندی پلکان مجتمع‌های مسکونی و تجاری، ادارات، ورزشگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، راهروهای ارتباطی بیمارستان و اماکن اداری، سالن‌های همایش، فضاهای تجمعی، فرودگاه‌ها، فضاهای امن، لابی آسانسورها، اتاق تاسیسات و موتورخانه، اتاق پمپ آتش نشانی، انبارها و بطورکلی تمام مکان‌هایی که امکان حریق و گسترش آن وجود داشته و ایمنی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است ضروری می‌باشد.

۳- جنس درب ضد حریق

جنس بخش بیرونی درب های ضد حریق:

• آهن یا فولاد

جنس بخش درونی درب های ضد حریق:

• پشم سنگ، شبکه مشبک‌هائی کامب، صفحه پرلایت، صفحه پلی استایرن، صفحه فیبر سرامیک یا فوم پلی اورتان

 این درها بصورت تک لنگه، دو لنگه بصورت لولایی یا کشویی متناسب با محل قرارگیری کاربرد دارند.

۴- میزان مقاومت در برابر حریق

تمامی درب های ضد حریق براساس زمان مقاومتی که در برابر حریق و حرارت دارند با هم متفاوت هستند.

یک در ضد حریق می‌تواند از ۲۰ دقیقه تا ۲۴۰ دقیقه و بیشتر از آن در برابر حریق مقاومت کند.

با مراجعه به مبحث سوم مقررات ملی ساختمان (ویرایش) ۱۳۹۵ می‌توان میزان مقاومت درها را متناسب با محل قرارگیری و نوع مجموعه فضاهای تقسیم‌بندی شده تعیین نمود.

۵- درجه بندی محافظت بازشوها در برابر آتش

۶- اجزای درب های ضد حریق

۱-۶- خود بسته‌شو

در محافظت شده در برابر آتش مجهز به سیستمی است که سبب بسته شدن خود به خود در، پس از باز شدن آن می‌شود. اصولا اصطلاح “خود بسته‌شو” در مورد درهای حریق یا سایر بازشوها به مفهوم بسته بودن در یا بازشو در حالت عادی و بسته شدن آن پس از عبور متصرف است که برای اطمینان از انجام این عمل، در به یک وسیله مکانیکی تایید شده مجهز می‌شود. درهای واقع در گذرگاه‌های خروج، دوربند پلکان‌ها، خروج‌های افقی، موانع دود، یا دوربند فضاهای مخاطره آمیز از این نوع درها می‌باشند.

۲-۶- خودکار بسته‌شو

اصطلاح “خودکار” در مورد تجهیزات محافظت در برابر حریق و وسایل و دستگاه‌هایی به کار می‌رود که در برابر برخی از محصولات احتراق واکنش نشان داده و خود به خود و بدون دخالت انسان فعال شوند.

۳-۶- دستگیره آنتی‌پنیک

بمنظور تسریع و تسهیل در باز شدن درهای مقاوم در برابر حریق هنگام فرار متصرفین در زمان اضطراری، دستگیره‌های با عنوان آنتی‌پنیک بر روی تمامی درها نصب شده و جزء لاینفک درهای مقاوم در برابر حریق محسوب می‌شوند. این نوع دستگیره امکان دارد با توجه به مکانیزم و ضرورت بهره‌گیری از آن در انواع مختلف تولید و نصب شوند.

از دیگر اجزای درهای مقاوم در برابر حریق می‌توان به دستگیره و قفل، لولا و اتصالات، چارچوب، نوار پف‌شونده و لنگه در اشاره کرد. نوار دود بند و یا پف‌شونده به نواری گفته می‌شود که در زمان رخداد حریق پف شده (نه اینکه بسوزد و شعله‌ور شود) و از انتقال دود و محصولات ناشی از حریق از فضایی به فضای دیگر جلوگیری نماید.

در خصوص میزان مقاومت اجزای در، این نکته حائز اهمیت است که باید تمامی موارد فوق دارای استاندارد بوده و در آزمایشگاه حریق استاندارد به تایید رسیده باشد و به میزان قابل قبولی در برابر حریق مقاومت نماید.

۷- راهنمای خرید درب ضد حریق

سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران پس از ثبت درخواست شرکت‌های تولیدکننده درهای مقاوم در برابر حریق دارای گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات راه، مسکن، شهرسازی نسبت به بررسی‌های مدارک و مستندات مربوطه و بازدید از شرکت، کارخانه اقدام نموده و پس از موفقیت در جلسه تعیین صلاحیت شرکت‌ها، در لیست شرکت‌های ارائه‌دهنده تجهیزات درهای مقاوم در برابر حریق مندرج در سایت سازمان قرار می‌گیرند. لازم به توضیح است شرکت‌های مذکور بدون هیچ رتبه‌بندی‌ای در لیست بارگذاری شده در سایت سازمان ثبت شده‌اند. بنابراین در ابتدا پس از مراجعه به این لیست کارفرما می‌تواند درهای مورد احتیاج خود را انتخاب و پس از استعلام از شرکت‌های مذکور نسبت به انتخاب گزینه بهینه تصمیمات لازم را اتخاذ نماید.

۸- نکات نصب درب ضد حریق

• وجود سوراخ یا شکاف در سطوح در یا قاب آن مجاز نمی‌باشد.
• عدم وجود شیشه و یا ترک خوردگی پنجره های شیشه ای در درهای دارای دریچه دید مجاز نمی‌باشد.
• تمامی یراق آلات می‌بایست بدون زنگ زدگی و یا آسیب ظاهری بوده و در حالت فعالیت به‌راحتی عمل نماید.
• خوردگی، زنگ زدگی، تورفتگی، تاب خوردگی و شکستگی در درهای مقاوم در برابر حریق مجاز نمی‌باشد.
• در هنگام نصب نوار دودبند زیرکار باید کاملا تمیز بوده تا چسب نوار بصورت صحیح نصب شود.
• نوار دودبند باید در لبه و گوشه ها بصورت فارسی بر نصب شود.
• بمنظور فرار متصرفین، به هنگام نصب درها جهت بازشو و فاصله گردش آنها) عدم کاهش راه خروج …) لحاظ شود.
• سیستم یراق آلات شامل خودبسته شو و یا خودکار بسته‌شو، فاصله و تعداد لولاها از یکدیگر، قفل و دستگیره) پنیک بار (با توجه به گزارش نمونه آزمایشگاهی نصب شود.
• علائم و تابلو راهنما به‌درستی بر روی در نصب شود.
• پلاک‌های تایید شده از سوی آزمایشگاه بر روی چارچوب و لنگه در نصب شود.
• تمامی درب های ضد حریق باید دارای پلاک مورد تایید مرکز تحقیقات، راه، مسکن و شهرسازی باشند .
• با مراجعه به سایت شرکت تولید و تامین کننده درها می توان با وارد نمودن کدرهگیری در نرم‌افزار مربوطه از صحت خرید خود اطمینان حاصل کرد.
• چارچوب درب ها باید در مرحله سفت کاری توسط سه شاخک به اندازه حدود ۲۵ سانتی متر از هر طرف داخل دیوار نصب شود.
• پشت چارچوب‌ها می بایست به‌وسیله مصالح بطور کامل پر شود.
• بمنظور ارائه گواهی اصالت کالا درهای مقاوم در برابر حریق به سازمان تمامی مفاد مندرج در گواهینامه مذکور می‌بایست بصورت تایپ شده تکمیل و به مهر و امضاء شرکت، مهندس فنی شرکت مذکور و مالک پروژه برسد.

۹- نکات تعمیر و نگهداری درب ضد حریق

• برای نظافت درها بهتر است از دستمال و آبگرم استفاده شود.
• به‌ هیچ عنوان از رنگ، اسپره های رنگی و یا روکش های چوبی، PVC و … استفاده نشود.
• درها نباید با پرده، آویز، تزئینات و یا با آینه یا سایر مواد منعکس‌کننده پوشیده شوند.
• در صورت نیاز به رگلاژ و یا هر تعمیر دیگر بهتر است از شرکت خریداری شده کمک حاصل نمود.
• به هیچ عنوان نباید وسیله‌ای مانع بسته شدن درب ها شود.
• وجود مانع باعث فرسودگی و کشیدگی فنر در سیستم خودبسته‌شو می‌شود.