پرده مقاوم در برابر آتش و دود یک سیستم ساده، کارآمد و مقرون به صرفه است. این پرده هنگام آتش‌سوزی مانع گسترش حرکت آتش، دود و گازهای حاصل از آن به داخل ساختمان می‌شود. این پرده‌ها می‌توانند به صورت ثابت و یا اتوماتیک نصب شوند و قابلیت این را دارند که بصورت توکار در داخل دیوارها یا سقف تعبیه شوند و هر زمان که آتش‌سوزی رخ دهد این پرده‌ها پس از گرفتن سیگنال از سیستم اعلام حریق و یا BMS به طور اتوماتیک حتی در صورت قطع برق بروش گرانشی و یا سقفی پائین می‌آیند.
این پرده‌ها از نظر کارائی و آئین نامه به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1- پرده مقاوم در برابر دود اتوماتیک (Smoke Curtain)
پرده‌های اتوماتیک مقاوم در برابر دود راه حل مناسب برای جداسازی بخش‌های مختلف ساختمان است. پرده‌های مقاوم در برابر دود حتی در پیچیده‌ترین سیستم‌های کنترل دود کارائی خود را حفظ می‌کنند و قابلیت نصب در انواع ساختمان‌های مختلف را دارا هستند. این پرده‌ها فضائی را در زیر سقف ایجاد می‌کنند و دو حاصل از آتش‌سوزی می‌تواند در مدت زمان مشخصی (از قبل طراحی شده) محصور بماند تا تیم‌های اطفاء حریق آتشنشانی خود را به محل برسانند.
2- پرده مقاوم در برابر آتش و دود اتوماتیک (Fire Curtain)
این پرده‌ها که معمولاً به اختصار پرده‌های مقاوم در برابر آتش نیز نامیده می‌شود از طراحی هوشمندانه‌ای برخوردار است که آن‌ها را تبدیل به گزینه‌ای مناسب برای زون بندیآتش در شرایط مختلف می‌نماید. مهمترین تفاوتی که این پرده‌ها با پرده‌های مقاوم در برابر دود دارند این است که این پرده‌ها تا روی زمین می‌آیند و عملکرد آن تضمین می‌کند که دود و آتش گسترش پیدا نکند. سیستم‌های کنترل پرده‌های اتوماتیک مقاوم در برابر آتش و دود به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در عین سادگی، کارآمد بوده و حداقل نیاز به تعمیر و نگهداری را داشته باشند.
پرده‌های مقاوم در آتش و دود دارای مزایای زیر هستند:
– اجرا بصورت توکار و روکار
– ایجاد مناطق امن برای آتش (زون‌بندی آتش)
– اجرا حتی پس از اتمام پروژه
– نصب در فضای بسته و باز (Indoor / Outdoor)
– حفظ فضای معماری
– سهولت نصب
3- سناریوهای استفاده از پرده‌های مقاوم در برابر آتش
1-3 ایجاد مسیرهای امن برای خروج اضطراری
هنگام طراحی راه‌های فرار و خروج اضطراری ساختمان در نظر گرفتن این موضوع که این راه‌ها باید در مقابل آتش و دود مقاوم باشند از اهمیت بسزائی برخوردار هستند. به طور سنتی راه‌های فرار اضطراری از داخل یک راهروی آجری یا بتنی می‌گذرد ولی گاهی اوقات طراحی ساختمان اجازه ساختن دیواره‌های دائمی محافظ را نمی‌دهد.
پرده مقاوم در برابر آتش و دود داخل جعبه فلزی و در فضای سقف) کاذب( قرار گرفته و فضای بازی را در اختیار قرار می‌دهد که طول مسیر فرار اضطراری با استفاده از این فن آوری به طور بالقوه نامحدود است و هنگامی که سیستم اعلام حریق یا Building Manegment System) BMS) سیگنال وجود آتش در هر منطقه‌ای اعلام کند این پرده‌های به روش ثقلی و گرانشی پائین می‌آیند و همانند یک دیوار دارای کد حریق عمل می‌کند.
این پرده‌ها می‌توانند از عبور گرما (Insulation (I نیز جلوگیری کرده و با پائین آوردن دما و ممانعت از عبور دود شرایطی مطابق با استانداردهای جاری مقررات مربوط به کنترل دود و آتش را ایجاد کنند.
2-3- درب‌های آسانسور
شفت آسانسور محل مناسبی برای گسترش سریع شعله‌های آتش و دود به طور عمودی در ساختمان است.
اغلب درب‌های آسانسورها تا مدتی در مقابل آتش مقاومت دارند اما در برابر دود خیر.
پرده‌های مقاوم در برابر دود و آتش با نصب شدن در اطراف درب آسانسور فقط در هنگام آتش‌سوزی پائین آمده و به طور وسیعی از گسترش دود جلوگیری کرده و میزان نشت گازهای سمی را به طور چشمگیری کاهش داده و آن را به استانداردهای بین المللی می‌رساند.
3-3- فضای اطراف (لابی) آسانسور
با اینکه پرده مقاوم در برابر آتش و دود می‌تواند دیواره‌ای مقاوم در جلوی درب آسانسور ایجاد کند، با این حال ممکن است این روش به تنهائی برای استراتژی آتش ساختمان کافی نباشد، از این رو شاید لازم باشد فضائی مکعب مستطیلی شکل محفاظت شده‌ای در برابر درب آسانسور تعبیه کرد. این کار در گذشته مستلزم ساخت پارتیشن محافظ دائمی در این فضا بود در حالیکه اکنون با استفاده از پرده‌های مقاوم در برابر آتش مخفی شونده می‌توان چنین فضائی را بوجود آورد. با جاسازی چنین پرده‌هائی هنگامی که به وجود آن‌ها نیازی نیست آن‌ها جمع می‌شوند و هیچ مشکل و محدودیتی از لحاظ کمبود جا ایجاد نمی‌کنند و فقط در صورت لزوم چنین فضای محافظت شده مقاوم در برابرآتش و دود را به وجود می‌آورند.
4-3- پله برقی و راه پله‌ها
هردوی این ساختار‌ها بازشوئی دائمی بین طبقات ساختمان ایجاد می‌کنند که با به کارگیری پرده مقاوم در برابر آتش و دود می‌توان از طرق مختلف برای آن‌ها راهکاری اندیشید. یکی از گزینه‌ها، استفاده از پرده‌های مقاوم در برابر دود دور تا دور طبقه پائین است که با سیستم‌های کنترل هوشمند که امکان توقف پله برقی را در صورت لزوم برقرار می‌کند، می‌توان کاملاً پله‌ها و پله برقی را از خطرات گسترش دود محافظت نمود.
5-3- جایگزینی برای درب‌های ضد حریق
درب‌های مقاوم در برابر آتش اجزاء ضروری در ساختمان اما سنگین و گاهی دست و پاگیر هستند که وجود آن‌ها در بسیاری از موارد لازم است ولی از آنجائی که طبیعتاً سنگین و حرکت آن‌ها دشوار و محدود‌کننده و استفاده از آن‌ها برای کودکان، سالمندان، افراد معلول سخت است. اگر کالسکه کودکی به همراه داشته باشیم یا روی صندلی چرخدار باشیم عبور از این درب‌ها تقریباً غیر ممکن می‌نماید. بنابراین بسیار دیده می‌شود که این بخش ضروری ساختمان باز می‌ماند و خللی در حفاظت آن از آتش و دود ایجاد می‌کند. پرده مقاوم در برابر آتش و دود را می‌توان به عنوان جایگزینی مطمئن در نظر گرفت که مقاومتی مشابه در مقابل آتش و دود ایجاد می‌کند. در صورت نیاز می‌توان عایقی اضافی جهت محافظت در مقابل دود نیز به آن‌ها افزود.
6-3- حفاظت از پله‌های فرار بیرون ساختمان
بسیاری از ساختمان‌ها همچنان از راه پله‌های بیرون ساختمان جهت فرار در مواقع اضطراری برخور دارند ولی این راه‌های فرار در مواردی که آتش‌سوزی در طبقات پائین است به دلیل سرایت آتش و دود به راه پله بی‌فایده به نظر می‌رسد. به کارگیری پرده مقاوم در برابر آتش و دود متناسب با این عملکرد این امکان را فراهم می‌کند که پرده‌ها در بیرون پنجره‌ها نصب شوند و پله‌ها را در مقابل دود، شعله‌های آتش و دما محافظت نماید.
7-3- فضای آتریوم
تعداد بی‌شماری از ساختمان‌های اداری، تجاری و فروشگاه‌های بزرگ وجود دارند که فضای بازی در میان طبقات دارا هستند؛ برای جلوگیری از انتشار دود و آتش از طبقه‌ای به طبقه دیگر و تسریع در خارج کردن دود در بسیاری از این ساختمان‌ها سیستمی برای هدایت دود به پشت بام تعبیه می‌گردد که با یک ورودی و استفاده از پرده مقاوم در برابر آتش و دود در دور آن تکمیل می‌شود. با استفاده از سیستم‌های حرفه‌ای کنترل، این پرده‌ها می‌توانند به طور مرحله‌ای و یا جداگانه به صورت طبقه به طبقه و یا حتی پرده به پرده توسط اخطارگرهای متعدد به آتش و دود واکنش نشان دهند تا هدایت دود به فضای بیرون به درستی کنترل و انجام شود.
8-3- زون‌بندی آتش
ایجاد زون‌های آتش به پرده‌هائی نیاز دارد که از استحکام زیادی برخوردار بوده، یعنی پرده‌های Integrity (E) و میزان بازتابش پائینی داشته باشند، یعنی کلاس Insulation (EI/EW)؛ پرده‌هائی که جهت ایجاد زون آتش نصب شده‌اند باید بتوانند مانعی فیزیکی جلوی حریق به وجود آورده و از انتقال حرارت در از یک سمت پرده به طرف دیگر پرده جلوگیری کنند.
9-3- زون‌بندی دود پرده مقاوم در برابر دود
– زون‌بندی دود جهت جلوگیری از گسترش دود به همه جای ساختمان ایجاد می‌گردد.
– این پرده ها هم باید نسبت به دود غیر قابل نفوذ باشند هم باید در برابر گرما نیز مقاوم باشند.
– این گرما به سرعت با برخورد دود گرم به پرده‌ها افزایش می‌یابد.
– این گرما ممکن است شیشه‌ها و یا جداکننده‌های معمولی را از بین ببرد.
– پرده‌های مقاوم در برابر آتش با ویژگی مقاومت در برابر دود و آتش انتخابی مطمئن محسوب می‌شوند.
10-3- کانالیزه کردن دود با پرده مقاوم در برابر آتش و دود
– حالت ایده آل برای خارج کردن دود، هدایت آن به مناطق خاص است.
– برای این منظور از پرده‌های خاص استفاده می‌شود.
ویژگی های خاص این نوع پرده‌ها شامل موارد زیر هستند:
- سرعت به کارگیری
- حداقل میزان انحراف
- مقاومت زیاد در برابر دود با دمای بالا
– پرده‌های ضد دود باید با در نظر گرفتن هدف به کارگیری شان در کنار سیستم‌های بزرگ خروج دود نصب گردند.
توجه: کارشناسان شرکت فنی و مهندسی آبادگستر تاسیسات ایرانیان (مشاور، ناظر و مجری مورد تایید سازمان آتش نشانی ) با شماره تماس 989215119970+ داخلی 105 یا 125 همواره آماده پاسخگوئی به سوالات شما همراهان عزیز هستند. همچنین شما می‌توانید با ارائه نظرات سازنده خود در بخش نظرات و یا از طریق ارسال به آدرس پست الکترونیکی info@atapars.com ما را در جهت ارتقاء سطح علمی مطالب یاری فرمائید. استفاده از این مطلب با ذکر نام شرکت فنی و مهندسی آبادگستر تاسیسات ایرانیان و یا آدرس سایت www.atapars.com بلامانع است.
